کپسوله سازی - برنامه نویسی شی گرا در php

با سلام خدمت دوستان و کاربران عزیز وبسایت راکت در قسمت های قبل یعنی

در مورد مفهوم برنامه نویسی شی گرا در php و همینطور در مورد property ها و method ها صحبت کردیم و با مثال های مختلف اونا رو بهتون یاد دادیم حالا در این جلسه قصد دارم در مورد Encapsulation (کپسوله سازی) صحبت کنم و اونو بهتون آموزش بدم امیدوارم مورد استفاده اتون قرار بگیره .

Encapsulation (کپسوله سازی)

اولین باری که این اسم رو میبینید تعجب میکنید که این دیگه چیه . یعنی قراره چی باشه ! راستش خودمم همینطور بودم ، برام عجیب بود ولی وقتی معنی کسپوله سازی رو بفهمید دیگه براتون ساده میشه . همونطوری که برای من ساده شد. کپسوله سازی همون پنهان سازی اطلاعاته اما ما چرا باید اطلاعاتی رو پنهان سازی کنیم . در جلسه قبل اگه یادتون باشه من دوتا method درست کردم به اسم های set و get که هر کدوم کار خودشون رو انجام می دادن یعنی یکی مقداردهی property مون رو انجام میداد و یکی مقدار property رو برامون بر میگردوند اما چرا باید اینطوری باشه . این سوالیه که منم داشتم چون ما به راحتی میتونیم از خود property استفاده کنیم و مقداردهی و چاپش کنیم اما این درست نیست . گاهی property ها و method های حساسی وجود داره که قابل استفاده در object ها نیستن ! چرا نیستن ؟ چون پنهان سازی شدن . اگه یادتون باشه در جلسه قبلی سه کلمه کلیدی public , private و protected رو معرفی کردم اما فقط از public استفاده کردم و گفتم تو این جلسه میگم اینا به چه کاری میان بزارین با تعریف کردن هر کدوم اینا به نتیجه برسیم .

protected : اگر property یا method ای قبلش از این کلمه استفاده بشه به این معنیه که شما از اون property و method فقط در کلاس ها میتونید استفاده کنید و اصلا نمی تونید در object ای که میسازید مورد استفاده قرارش بدید . [ البته با روش های خاص میشه ]

private : اگر property یا method ای قبلش از این کلمه استفاده بشه به این معنیه که شما از اون property و method فقط و فقط میتونید در داخل همون کلاس استفاده کنید و پس یعنی قابلیت استفاده در object رو هم ندارید . private شبیه protected اما استفاده نشدن در کلاس های دیگه بین اونا فرق میزاره .

و در نهایت public : اگر property یا method ای قبلش از این کلمه استفاده بشه به این معنیه که شما از اون property و method به راحتی می تونید در کلاس ها و object ها استفاده کنید . به همین سادگی .

خب حالا شما میگین اینا فقط تعریف بودن اما هنوز کپسوله سازی رو دقیقا نفهمیدم که چی هست . شما گاهی میخواین اطلاعاتی رو به نسبت حساسیتش از object یا کلاس های دیگه مخفی کنید . برای همین به نسبت کاری که قراره انجام بدید در از private یا protected استفاده میکنید تا دیگه در object ها قابلیت استفاده نداشته باشن .

خب حالا فکر کنم باید متوجه شده باشید چرا از method های set و get استفاده کردیم ولی هر موضوعی با مثال واضح تر میشه پس به مثال های زیر دقت کنید تا بیشتر براتون این موضوع جا بیوفته .

<?php

class MyClass
{
  public $name = 'John Doe';
}

$obj = new MyClass;

echo $obj->name . '</br >';

$obj->name = 'Hesam Mousavi';

echo $obj->name ;

?>

این همون مثال جلسه قبلیه در این مثال property ما از نوع public برای همین با ساخت object به راحتی می تونید از خود object هم عمل مقدار دهی دوباره و هم مقدار فعلیش رو برگشت بدید . حالا به مثال زیر هم دقت کنید .

<?php

class MyClass
{
  protected $name = 'John Doe';
}

$obj = new MyClass;

echo $obj->name;

?>

در بالا property ما از نوع protected برای همین در object نه میتونید مقدار دهی کنید و نه میتونید مقدار فعلی رو بر گردونید در واقع اگه کد بالا رو اجرا کنید بهتون ارور میده .

اما در مثال زیر با استفاده از متدهای get و set به راحتی یک property ای که از نوع protected باشه رو مقدار دهی یا مقدار فعلی رو برگشت میدیم .

<?php
 
class MyClass
{
  protected $name = "John Doe";
 
  public function setProperty($newval)
  {
      $this->name = $newval;
  }
 
  public function getProperty()
  {
      return $this->name . "<br />";
  }
}
 
$obj = new MyClass;
 
echo $obj->getProperty(); // Get the property value
 
$obj->setProperty("Hesam Mousavi"); // Set a new one
 
echo $obj->getProperty(); // Read it out again to show the change
 
?>

حالا میبینید که در کد بالا به راحتی با استفاده از method ها تونیستم عمل مقدار دهی و همینطور برگشت مقدار فعلی یک property از نوع protected رو انجام بدیم . برای کلمه private هم همین وضعیت بالا (protected) برقراره اما یک ویژگی دیگه ای که private داره اینکه در کلاس های دیگه قابل استفاده نیست .

امیدوارم این بحث هم مورد استفاده اتون قرار گرفته باشه . اگر نظری یا سوالی داشتین در بخش نظرات حتما بیان کنید . جلسه بعدی در مورد ارثیت ( Inheritance ) صحبت میکنم .