۴ نکته مهم برای توسعه‌دهندگان Back-End

یکی از حوزه‌های کاری بسیاری از برنامه‌نویسان، توسعه سمت سرور یا Back-End Development است. برنامه‌نویسی بک‌اند به بخشی از توسعه وب گفته می‌شود که در آن تمرکز بر سمت سرور و ارتباط با پایگاه داده است. برنامه‌نویسان بک‌اند معمولاً با زبان‌ها و فناوری‌هایی مانند Python، Java، Ruby، Node.js و PHP کار می‌کنند و از پایگاه‌ داده‌هایی مانند MySQL، PostgreSQL و MongoDB استفاده می‌کنند. بخش مهمی از کار بک‌اند، ایجاد APIها و وب سرویس‌های مختلف است که به برنامه‌های کاربردی سمت کاربر (فرانت‌اند) اجازه می‌دهد تا داده‌ها را دریافت و ارسال کنند.

اما برنامه‌نویسی Back-End چالش‌ها و مشکلات مختلفی دارد که باعث می‌شود به‌نسبت توسعه سمت کاربر یا همان Front-End کمی‌ سخت‌تر شود. به همین دلیل نیاز است که مراقب موضوعات مختلف آن باشید.

در این مطلب از وبسایت راکت شما را با ۴ نکته و رویکرد مهم در توسعه Back-End آشنا خواهیم کرد. از رعایت کردن آن‌ها مطمئن شوید.

نکته اول: اعتبارسنجی ورودی‌ها

اعتبارسنجی ورودی (Input Validation) یکی از اصول اساسی برای توسعه بک‌اند است. هنگامی که برنامه شما به‌صورت زنده در دسترس قرار می‌گیرد، پیش‌بینی مشکلات بالقوه مانند نفوذ هکرها به سیستم یا کاربرانی که به‌صورت اشتباه ورودی‌ها را پر می‌کنند، ضروری است. برای جلوگیری از این مشکلات، اجرای قوانینی برای اعتبارسنجی ورودی‌ها حیاتی است.

دو رویکرد اصلی برای اعتبارسنجی ورودی وجود دارد:

1. API gateway level validation: این روش یکی از روش‌های مرسوم برای اعتبارسنجی ورودی‌ها با استفاده از قواعد تعریف شده به‌صورت Schema است.
2. Microservice level validation: این روش کمی پیچیده‌تر از روش قبلی بوده و نیازمند تعریف بررسی‌هایی برای هر سرویس جداگانه در اپلیکیشن است.

هر زبان و فریمورک برنامه‌نویسی سمت سرور، مجموعه‌ای از رویکردها برای اعتبارسنجی ورودی‌ها ارائه می‌دهد. مطمئن شوید براساس Stackیی که دارید از بهترین آن‌ها استفاده کنید.

نکته دوم: مدیریت درست خطاها

مدیریت خطا (Error Handling) یکی دیگر از جنبه‌های بسیار مهم در توسعه بک‌اند است. هیچ خطایی نباید بدون رسیدگی رها شود، چرا که این امر می‌تواند منجر به پیچیدگی‌های بیشتر در حین اشکال زدایی یا دیباگینگ شود.

در معماری میکروسرویس یا مش (Mesh) که در آن چندین سرویس به هم مرتبط تحت تاثیر یک خطا قرار می‌گیرند، مدیریت صحیح خطاها بسیار مهم است.

یکی از رویکردهای محبوب برای مدیریت خطا استفاده از الگوی قطع کننده مدار (Circuit Breaker Pattern) است. این الگو به جلوگیری از فراخوانی مکرر سرویس‌هایی که احتمال خرابی دارند کمک می‌کند و تأثیر آن بر کل سیستم را به حداقل می‌رساند.

جدای از این رویکرد، همواره فرایند مدیریت خطاها را جدی بگیرید و بعد از ایجاد هر سرویس یا ویژگی جدید آن را در مقابل تست‌های مختلف قرار دهید. مطمئن شوید اپلیکیشن‌تان در مواجهه با خطاها و مشکلات مختلف می‌تواند به خوبی کنار آمده و آن‌ها را به درستی مدیریت کند.

نکته سوم: جداسازی دغدغه‌ها

جداسازی دغدغه‌ها (Separation of Concerns - SoC) یکی از اصول اساسی در معماری نرم افزار، به ویژه توسعه بک‌اند است. این اصل بر تقسیم کد به ماژول‌های مجزا تمرکز دارد که هر کدام مسئول جنبه خاصی از برنامه هستند. با جداسازی دغدغه‌ها، می‌توانید قابلیت نگهداری کد را بهبود بخشیده و همکاری بین توسعه‌دهندگان را تسهیل کنید.

مزایای جداسازی دغدغه‌ها در توسعه بک‌اند عبارتند از:

• قابل نگهداری بودن (Improved Maintainability): در صورت نیاز به تغییر بخشی از کد، با جداسازی دغدغه‌ها، فقط روی ماژول مسئول آن بخش خاص تمرکز خواهید کرد و سایر قسمت‌ها تحت تاثیر قرار نمی‌گیرند. این امر باعث صرفه‌جویی در زمان و کاهش خطا در هنگام به‌روز‌رسانی کد می‌شود.
• قابل درک بودن (Increased Readability): کد سازماندهی شده و ماژولار به مراتب خواناتر و درک آن برای توسعه دهندگان جدید آسان‌تر از کدهای یکپارچه (در یک کدبیس واحد بودن) است.
• قابلیت استفاده مجدد (Improved Reusability): ماژول های مجزا را می‌توان در پروژه‌های مختلف با کارکردهای مشابه به کار گرفت. این امر باعث کاهش زمان توسعه و افزایش بهره‌وری می‌شود.
• همکاری آسان‌تر (Easier Collaboration): توسعه‌دهندگان مختلف می‌توانند به طور همزمان روی ماژول‌های جداگانه کار کنند بدون اینکه بر یکدیگر تأثیر بگذارند. این امر باعث تسریع فرآیند توسعه نرم‌افزار می‌شود.

برای پیاده سازی موثر جداسازی دغدغه‌ها در بک‌اند، می توانید از الگوهای طراحی مختلفی مانند الگو لایه‌ای (Layered Architecture) یا الگوی MVC (Model-View-Controller) استفاده کنید.

نکته چهارم: تست‌ها و مستندات را جدی بگیرید

نوشتن انواع تست‌ها و مستندات برای کدها، به شما این اطمینان را می‌دهد که کدها درست اجرا می‌شوند و همچنین درک‌پذیری بالایی دارند.

یکی از مهمترین تست‌ها، TDD یا تست توسعه محور است. جالب است بدانید که این شکل از تست می‌تواند قبل از فرایند کدنویسی شروع شود. در این سناریو هدف اصلی تست تمرکز روی نتیجه و خروجی که انتظار می‌رود است.

مستندات نیز بخش مهم دیگر ماجراست. کدها و APIها را به‌خوبی مستندسازی کنید و روند تغییرات آن را نیز بررسی نمایید. تمام این موارد به قابل نگهداری بیشتر کدها کمک می‌کند.

در پایان

فرایند توسعه سمت سرور می‌تواند کار دشوار و البته حساسی باشد. اگر Back-End به مشکل برخورد کند به احتمال زیاد کل ساختار اپلیکیشن شما از کار خواهد افتاد. امنیت اطلاعات، درست کار کردن APIها، ارائه خروجی مناسب برای هر درخواست و... از جمله اساسی‌ترین کارهایی‌ست که یک توسعه‌دهنده Back-End باید راجع به آن‌ها هشیار باشد.